Το Φουρνί είναι ένας καταπράσινος λόφος στις Κάτω Αρχάνες, 12 km περίπου νότια του Ηρακλείου. Το τεχνητό δασάκι που υπάρχει εκεί είναι ιδανικός προορισμός αν σου αρέσει η φύση. Υπάρχουν κιόλας τραπεζάκια και μία μικρή παιδική χαρά. Αξίζει κάποιος να το επισκεφτεί, τόσο για περπάτημα ή απλά για ένα πικ νικ όσο και για ποδήλατο. Λίγο πιο πέρα από το δασάκι, υπάρχει ένα πέτρινο θεατράκι. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες γίνονται συναυλίες σε αυτό, θεταρικά κτλ. Η θέα των Αρχανών από εκεί είναι εκπληκτική. Στο λόφο Φουρνί, ανακαλύφθηκε ένα πλούσιο νεκροταφείο, το οποίο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Κρήτης. Ο λόφος Φουρνί περιορίζει τη μικρή πεδιάδα των Αρχανών στα βορειοδυτικά, αλλά δεν αποτελεί τμήμα του Γιούχτα, καθώς χωρίζονται από μια βαθιά χαράδρα. Το δυτικό τμήμα του λόφου είναι απόκρημνο, ενώ η κορυφή του είναι άγονη. Η νεκρόπολη του Φουρνί χαρακτηρίζεται από το πλήθος και την ποικιλία των ταφικών οικοδομημάτων πολλών αρχιτεκτονικών τύπων, τα οποία βρίσκονται μέσα σε έναν ενιαίο χώρο, από εκατοντάδες ταφές, ανάμεσα τους και ορισμένες επιφανών βασιλικών προσώπων, και από τον πλούτο των κτερισμάτων. Επιπλέον, προσφέρει σημαντικές πληροφορίες και στοιχεία για τα έθιμα ταφής των Μινωιτών και για την ταφική λατρεία. Ακόμη, γίνεται φανερός ο τρόπος οργάνωσης και συγκρότησης ενός μεγάλου νεκροταφείου στη Μέση και Ύστερη Μινωική περίοδο με την κατασκευή βοηθητικών κτηρίων, πλακόστρωτων δρόμων, καθώς και συστημάτων για την απαγωγή των νερών της βροχής. Η πρόσβαση προς τη νεκρόπολη γινόταν από το νότο. Ένα πλατύ μονοπάτι, πλακόστρωτο σε μερικά μέρη ακόμη, οδηγεί από τις Κάτω Αρχάνες στο Φουρνί. Ανάλογης κατασκευής ανηφορικό μονοπάτι υπάρχει και μέσα στο νεκροταφείο. Είναι πιθανό το μονοπάτι να κατασκευάστηκε στη μινωική εποχή, όπου οι κάτοικοι των Αρχανών μετέφεραν τους νεκρούς τους, τις σαρκοφάγους και διάφορα άλλα αντικείμενα. Μέχρι το 1964 η νεκρόπολη του Φουρνί ήταν άγνωστη. Εκείνο το χρόνο έγινε η πρώτη ανασκαφική έρευνα από τον Γ. Σακελλαράκη στους ανατολικούς πρόποδες του λόφου, ο οποίος ανακάλυψε έναν θαλαμωτό τάφο. Τον επόμενο χρόνο επισημάνθηκαν κάποιοι θολωτοί τάφοι και από τότε συνεχίζεται αδιάλειπτα η ανασκαφική έρευνα. Πολλά από τα ευρήματα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου και στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αρχανών.
